ARTICVLVS XLVI.
Quid impediat quominus anima possit omninò de suis
Passionibus statuere.

Et sane datur ratio specialis quae impedit quominus anima possit citò mutare vel sistere suas Passiones, propter quam supra posui in earum definitione, quòd non solum producerentur, sed etiam conservarentur et confirmarentur ab aliquo motu speciali spirituum : haec vero ratio est, quod ferè semper eas comitetur aliqua commotio quae fit in corde, et per consequens etiam in toto sanguine et spiritibus ; ita ut donec cesset haec commotio, praesentes notrae cognitioni maneant, eodem modo quo objecta sensibilia illi praesentia sunt, dum agunt in organa nostrorum sensuum. Et quemadmodum anima cum valde attenta est cuidam alteri rei, potest se cohibere ab audiendo parvo strepitu, aut parvo dolore sentiendo, sed non potest pari ratione efficere quin audiat tonitru, vel sentiat ignem qui comburit manum ; sic facilè potest superare minores passiones, sed non vehementiores vel fortiores, nisi postquam commotio sanguinis et spirituum sedata fuerit. Id quod voluntas ad Elzevier, p. 24
Image haute résolution sur Gallica summum facere potest, dum viget haec commotio, est non consentire illius effectibus, et cohibere plurimos ex motibus ad quos disponit corpus : Exempli gratia ; si ira efficiat ut manus erigatur ad percutiendum, voluntas ordinariò eam continere potest ; si metus incitet crura ad fugam capessendam, voluntas illa sistere potest ; sic de aliis.