Image haute résolution sur Gallica Elzevier, p. (3)
Image haute résolution sur Gallica
INTERPRETIS PRAEFATIVNCVLA AD LECTOREM.
Vino vendibili, quod ajunt, Amice Lector, hederâ suspensâ non est opus : Quare non debes expectare ut multa dicam vel in hujus tractatus Pathologici commendationem, vel in laudem Authoris : Istum lege, et hunc luge, quem mors praematura orbi litterato paucos ante menses in Suecia eripuit : Serenissima Suecorum Regina, summi Parentis non minor Filia, quae tribus Coronis sui stemmatis quartam jamdiu adjecit longè augustiorem, stupendae eruditionis, profundae sapientiae, et liberalitatis magnificae in eruditos cujusvis conditionis, Nobilissimum Cartesium humanissime ad se invitaverat, visis ipsius scriptis Philosophicis cedro dignis ; et illecta, ut ajunt, hujus ipsius Tractatus de Affectibus, lectione et admiratione. Sed vix in Sueciam pedem intulerat, cum repentino morbo correptus, ex hac statione emigravit. Quanti eum vivum fecisset sapientissima Regina, armata Pallas Gotthicae gentis, etiam suis lachrymis, audito mortis ejus nuntio, testata dicitur. Tantae Reginae de hoc viro judicium, sufficit eluendo quicquid olim aemulorum quorundam zelus ac fervor illi voluerat adspergere. Eorum nemo est cui tam pretiose unquam parentabitur. Nec potuit non placere summis Principibus, qui talibus adversariis displicuerat. Ea sors est Virtutis et Eruditionis, ut illas non minus invidia comitetur quam fumus ignem. Quicunque semotis affectibus ejus opera legerit, fatebitur illum magnam lucem Philosophicis Elzevier, p. (4)
Image haute résolution sur Gallica Disciplinis intulisse ; etsi ejus placita non admiserint, quibus post fruges repertas glande adhuc vesci volupe est. Hic ipse tractatus Pathologicus satis ostendit non minus illum in Microcosmi cognitione, quam in Macrocosmi contemplatione profecisse. In nullius manus veniet, etsi diversa sentiat, ut semper licuit inter bonos, quin ejus acumen, solertiam, perspicuitatem, ac subtillitatem miretur, et quod tam commode ad solam rationis facem in istius naturalis automati motus omnes, inquirere potuerit. Considerat enim hominem Philosophico more, nec penetrat in nativam illius corruptionem, horum motuum anomalorum et eccentricorum in nobis foecundissimam matrem, quae Theologicae est disquisitionis. Ne mireris vero, Benevole Lector, quod styli quo nostra lingua usus est, nitorem, Latino sermone assequi non potuerim. Debuisset ipse interpres fuisse suorum conceptuum : Satis mihi fuit eos quàm potui fidelissimè exprimere ; quod dum facio elegantiae obliviscor. Et ausim sane dicere, illos non potuisse ab alio quam ab homine Gallo satis feliciter exprimi. Id me movit ut cum nomen Affectuum Latinius forte posset usurpari, maluerim tamen Passionum vocem retinere, quò Authoris ipsius principiis magis inhaererem. Nec initio aliis quam mihi soli hanc Metaphrasim adornabam ; sed postea viri magni, quorum authoritatem refugere religio mihi fuisset, authores fuerunt ut eam Typothetae permitterem : Ei adjeci Epistolas Editioni Gallicae praefixas à Viro illo Doctissimo qui eam procuraverat. Fruere igitur nostra hâc qualicunque opellâ Amice Lector, et ex illa disce Affectibus tuis moderari. Vale.