De translatione
et miraculis beati Autberti
- a richardo C.
- b cubiculum habebat transp.
C.
- c majusque C.
- d celebrabatur
a’ ac
C.
1. Beati igitur Autberti sanctissima ossa prolixiori tempore cunctis
manserunt ignota eodem in loco ubi praedicta bellua,
|
scilicet Bernerius, absconderat. Tandem autem superno opifici, qui
ordine, mensura et pondere cuncta disponit, ad decus loci ea
ministrari placuit, Ricardo [a] secundo monarchiam
gubernante Normannicae gentis, domno vero Hildeberto abbate haud ignobiliter regente moderamina
ipsius coenobii. Isdem itaque, ut plerisque abbatibus moris est, prope ecclesiam
separatim habebat cubiculum [b] in quo noctibus cum quibusdam monachis
ipsiusque templi custodibus quiescebat. Infra hoc majus [c] monasterium idem erat domicilium
quo ipsius sancti Autberti celabatur [d] sacrum. In quo loco dulcimodum, ut comperimus,
frequentissime audiebatur melos quod ineffabili dulcedine cunctorum
audientium demulcebat animos. Hoc etiam eo tempore eadem ecclesia
dicebatur et erat gazophilacium, inter alia omni metallo pretiosius
retinens margaritum.
- e quadem C.
- f idem C.
- g repperientes
a’C.
- h insequenti C.
- i oporteret
agi transp. C.
2. Quadam [e] itaque nocte,
cunctis alto depressis sopore, eadem [f] domus insonuit
ingenti fragore, ac si maxima vi per tectum ejus aliquis conaretur
erumpere. Quo sonitu
cuncti qui in eodem cubiculo dormiebant evigilantes nocturno
silentio illuc ingressos ita perstrepere crediderunt fures.
Perniciter ergo exilientes stratis ad comprehendendum eos ibidem cum
fustibus et lucernis sunt ingressi. Quo neminem reperientes [g] nec etiam aliquam suffossionem in
parietibus, tecto vel laquearibus inspicientes, cum grandi
admiratione redierunt suum quisque cubile repetentes. Cumque iterum
se cubitum locassent, omnes insimul quamdam perpessi mentis
inquietudinem, fugiente ab oculis somno, noctem totam transegere
insomnem. Die itaque sequenti [h] praefatus abbas
quid passus sit quidve
nocte eadem acciderit universo conventui retulit; quid super hoc agi
oporteret [i] ab eis consilium
efflagitat. Qui, diligentius quod acciderat inspecto, triduanum
indici jejunium statuerunt generali decreto, quo spatio intente
Domini misericordiam omnis imploraret congregatio, ut, si aliqua a
se haec esset revelatio, manifestiori declararetur indicio; sin vero
fantastica illusio, ut cessaret omnimodo.
- j abscondiderit C.
- k respondit C.
3. Rumor autem
|
jam eorum percrebuerat auribus praedictum
Bernerium furatum esse ac abscondisse beati Autberti corpus. Convocantes itaque supra memoratum Fulcoldum, sibi prae ceteris fidelissimum, sciscitati sunt
eum utrum de corpore ipsius sancti Autberti quicquam sibi retulisse
reminisceretur eundem suum avunculum vel si, ut fama erat, illud eum
transtulisse haberet compertum. Qui respondit se, utpote qui
interfuerit, certissime scire ipsum Berneherium ipsius sancti ossa
transtulisse atque aliorsum, in eodem tamen Monte, abscondisse; sed
ubi ea absconderit [j] se penitus
ignorare. Et ut ipsius verbis currat oratio: « Eadem ossa, inquit, ab
eo inclusa cado recolo me puerum propriis humeris noctanter in hoc
isto detulisse cubiculo, sed ubi ea reposuerit [k]
omnimodis incognitum habeo. Postmodum autem sub trabibus domus novum
laquear scio eum fecisse construi robustissimi ligni tabulis. »
- l idem domum C eadem domu
a’.
- m quod C.
- n apperiendo a’C.
- o maxima
C.
4.Hac ejus relatione cuncti animosiores
redditi ad obtinendum, omni cum devotione indictum tridui peregerunt
jejunium. Sequenti itidem nocte isdem locus pari immo majori
insonuit fragore. Hoc etiam tertia nocte est iteratum, nec etiam ut primo vel secundo, sed quasi
funditus idem everteretur domicilium. Omnibus itaque extitit
manifestum quod tanti tumultus signum sub eodem tecto totiens
iteratum aliquid signaret debere emigrari ibidem inclusum. Tertia
igitur die indicti jejunii praedictus abbas ceterique monachi
deliberaverunt idem domus [l] debere scrutari si quid ibidem haberetur
absconditi. Quam [m] ingressi cum hymnis
et laudibus, ablatis duabus vel tribus ex ligneis tabulis quae
suberant trabibus, quosdam ex suis ad perscrutandum ascendere jubent
superius. Qui ipsos trabes constratos cistellis cernentes singulas
per ordinem investigare aggressi sunt, reseratas eas
reperientes. Quas dum aperiendo [n] immorantur, sicut ab his qui interfuerunt
comperimus, obseraculum ipsius qua sancta continebantur dicto citius
avellitur atque in alteram partem e regione quasi maximo [o] turbine impellente violenter projicitur.
- p deferentum
C.
- q ildemanus C.
5.Hoc ut viderunt, relictis aliis, ad eam
se contulerunt; cujus mox ut cooperculum amoverunt, praedictum vas
cum sancti corpore
invenerunt. Evocatus itaque
|
Fulcoldus ascendit et idem vas certis indiciis
recognoscere asseruit. Quod confestim inde levaverunt ac, ceteris
eum suscipientibus, inferius demiserunt. Deinde pretiosissimo pallio
id involventes atque in loculo vectatorio decenter componentes, ad
ecclesiam cum omni exsultatione spirituali psallentes, deferebant.
Ubi vero ad introitum ventum est monasterii, unus deferentium [p] , scilicet Hildemanus [q] , dubitare
coepit utrum revera corpus sancti an cujuslibet alterius deferrent
defuncti. Haec ubi tacito secum revolvit animo, tanto pondere ipsius
sancti oneris, quod antea levissime ferebat, depressus est subito
ut, genu tenus prostratus solo, nec exsurgere nec loco se valeret
movere ullo modo. Qui deinde, coram omnibus publica confessione
paenitudinem agens suae infidelitatis, ipsius sancti meritis viribus
receptis, tandem surrexit atque, uti coeperat, jam absque pondere
eum usque ante sacrum altare deportavit.
- r composuerunt
C.
- s repperiri
a’C.
- t altare
om. C.
- u diem om. C.
6. Protensa itaque cortina per medium
monasterii in transversum, eadem sanctissima ossa exposita praedicto
vase super mundissimum mantile posuerunt [r] . Quem diligenter intuentes pia curiositate
reppererunt foramen in ejus sancto capite, quod cunctis claruit esse
indicium percussionis angeli. Invenerunt etiam ibi altare ipsius sancti sed et
membranulam sacri tituli. Quae quoniam paene consumpta erat
diuturnitate temporis, vix inter alia hoc in ea potuit reperiri [s] : Hic requiescit corpus domni
Autberti Abrincatensis episcopi. Hoc ergo
venerabile corpus beati viri cum summa veneratione deposuerunt super
altare [t] sanctae et individuae Trinitatis; quod
usque in hodiernum diem [u] in eodem
monasterio servatur honore competenti.~
1 Le texte du De translatione et miraculis beati Autberti est intégré dans les Miracula sancti Michaelis, entre le miracle VI et le miracle VII. Nous publions cet opuscule à part, sous un titre qui correspond au contenu des trois chapitres, d’après les deux manuscrits de la bibliothèque municipale d’Avranches: ms. 211, f. 22v-26 (a’), et ms. 213, f. 143v-146 (C).